بازگشت
عراق ده سال بعداز اشغال نظامی
م . ر ا د م . ر ا د

 

دو روز دیگر سال روز آغاز تجاوز نظامی آمریکا و اعضاء ناتو با همکاری تعدادی از کشورهای منطقه از جمله ایران ، ترکیه و مصر  برای اشغال و نابودی زیر ساختهای کشور ، کشتن و زخمی کردن ده ها هزار نفر از مردم بیدفاع آن و از بین بردن تاریخ تمدن بیش از شش خلق تاریخی جهان است کشوری که تا پیش از اشغال و نابودی ثروتهایی آن با تلاش و کار سخت به  ثروتمندترین ، مدرن ترین و پیشرفته ترین کشور خاورمیانه بالاخص کشورهای عربی تبدیل شده بود . کشوری که بیش از  3.5 ملیون نفر کارگر عرب بدون هیچ محدودیتی از نظر اقامت و قانون کار از همه امکانات بر خوردار بودند . مصر با بیش از 2.5 ملیون ، اردن با بیش از 600 هزار نفر و سوریه با بیش 900 هزار نفر بالاترین سهم را از سفره مردم عراق بخود اختصاص داده بودند سوای آنکه دیگر کشورهای عرب از جمله فلسطینیان از همه امکانات لازم برای زیستن در این کشور استفاده میکردند . زندگی اجتماعی و ثبات شغلی در کشورهای عرب  و تامین مالی بیش از بیست میلیون عرب منطقه با احتساب خانواده آنها از این راه تامین میشد بر طبق قوانین اجتماعی و مدنی عراق ورود هر تبعه عرب بدون هیچ محدودیتی برای زندگی و کار در عراق مجاز بود .

 عراق کشور کوچک با وسعت تقریبی 450 هزار کیلومتر مربع با جمعیتی در حدود 30 ملیون نفر با همسایگان متعد د از جمله ایران ، ترکیه ، عربستان سعودی ، اردن و سوریه  از بدو استقلال کشور در نوامبر 1920 که پس از شکت دولت عثمانی  که بصورت مشروط به یک مستعمره انگلیس  تبدیل شده بود مدام زیر فشار همسایگان خود قرار داشت تا قطعه ای از این کشور ثروتمند وباستانی را که در تکامل تاریخ و تمدن بشری نقش بسیار ارزنده ای داشت از آن خود کنند .

انگلیس  یکی از اعضاء خانواده هاشمی بنام فیصل را بعنوان پادشاه این کشور بعراقی ها تحمیل کرد که فرانسه بر سر تقسیم این منطقه پس از پاره پاره شدن دولت عثمانی آنها رااز سوریه بیرون انداخته بود فرانسه سوریه و لبنان را سهم خود میدانست و حاضر به هیچ مصالحه ای نبود . در سال 1939 آلمان نازی با یک کودتای نظامی انگلیس و فرانسه را از عراق و منطقه بیرون راند و تا سال 1942 این منطقه را تحت کنترل خود داشت .

با شکست آلمان نازی در جنگ جهانی دوم  بار دیگر انگلستان با نیروی نظامی این کشور را اشغال و تلاش کرد تا همچنان با سیستم پادشاهی  موقعیت خود را در این کشور و منطقه تثبیت کند ولی رشد جنبشهای ملی و استقلال طلبانه در منطقه شرایطی ایجاد کرد که نیروهای نظامی عراق تحت رهبری عبدالکریم قاسم موفق شدند رژیم پادشاهی متزلزل رادر سال 1958 سرنگون و نظام پادشاهی را به نظامی جمهوری تبدیل کنند .

کشور جوان عراق که از تجربه کافی برای اداره مملکت بر خوردار نبود و از طرفی ساختار اداره کشور را نداشت دچار تلاطم های زیادی شد و تا سال 1968 چندین رئیس جمهور نظامی جابجا شدند تا سر انجام احمد حسن البکر  حزب بعث عراق را با محوریت استقلال ملی ، عدالت اجتماعی و اتحاد اعراب بنیاد نهاد که نتیجه تجارب کشورهای مصر و سوریه بود  نه تنها عراق بلکه همه کشورهای عربی مجبور بودند تا برای اداره کشور ابزار های لازم از جمله حزب هدایت کننده ، ارتش و همکاری اعراب را برای پشتیبانی از همدیگر بنیان گزاری کنند . در آن دوره سوریه و مصر بیشتر از عراقیها دانش سیاسی و نظامی خود را ارتقاء داده بودند که کمک بزرگی بود برای رهبران کم تجربه عراق تا بیشتر خود را منسجم کنند  حسن البکر بیشتر تمرکز کار خود را بر روی ارتش گذاشت ولی تجربه کار سازماندهی را نداشت . صدام حسین که از همان بدو تاسیس حزب بعث در آن فعال بود پس از پایان تحصیلات در قاهره مصر در رشته حقوق سیاسی و اقتصادی باگروه های جوان  عراقی موفق شدند حزب بعث را سازماندهی کرده  و عملا در راس حزب در سال 1979 قرار گرفت . صدام در سال 1975 با شاه ایران در الجزایر بر سر الوند رود به مذاکره نشسته بود و بیشتر مناسبات جهانی عراق را عملا  تدوین میکرد. مبنای کار حزب بعث تفکرات جنبش ملی مصر تحت رهبری عبدالناصر بود که تازمان زنده بودن بعلت مشکلات داخلی و جنگهای تحمیلی که مرکز ثقل هر چهار جنگ بزرگ اعراب و اسرائیل  در مصر قرار داشت موفق به کار تشکیلاتی  پی گیر نشد  ولی عراق از این تجارب آموخت و بسرعت کار ساختمان اداری و ارتش و همزمان پیشرفت اوضاع اقتصادی را تا آنجا پیش برد که غرب و در راس آنها آمریکا خطر را در آن دیدند که وجود عراق مدرن و قدرتمند میتواند بقیمت پایان حکومتهای شیخ نشین در منطه و از دست رفتن کنترل منابع نفت و گاز آن شود .

عراقیها با ترکیب ساختاری شیعه ، سنی و کرد و قانون اساسی مدرن این کشور که تکیه را بر مالکیت اجتماعی گذاشته بود شرایطی در کشور ایجاد کرد که امکان سرنگونی حکومت بدون اشغال نظامی ممکن نبود . سیستم اقتصادی عراق برمبنای اقتصاد دولتی غالب ، خصوصی دولتی و خصوصی استوار بود که در آن منابع طبیعی  ملی شده و در اختیار دولت قرار داشت عملی که بخاطر آن هرگز غرب عراق و ملتهای زحمت کش آنرا نبخشید و منتظر فرصتی بود تا به این کشور ضربه نهایی را وارد کند.

معاونت ریاست جمهور عراق را طارق عزیز یک مسیحی  و عضو فعال حزب بعث عراق که یکی از چهرهای ماندگار خاورمیانه است  بعهده داشت  که جزو گروه 1% مسیحیان عراق است و فرمانده کل نیروهای مسلح این کشور نیز سعدون حمادی یک شیعه  عضو حزب بعث عراق بود . حزب بعث و قانون اساسی این کشور خودمختاری کردها را پذیرفته و آنها حق داشتند چهار وزیر در کابینه و به نسبت جمعیت همانند دیگر نیروهای عرب کشور در پارلمان عراق نماینده داشته باشند .

 عراق نه تنها موفق شد در برابر تجاوزات دائمی ایران در زمان شاه سابق و ترکیه که هر کدام بیش از 200 هزار نیروی مسلح با تمامی ابزار نظامی در مرزهای این کشور متمرکز کرده و از پشتیبانی آمریکا و غرب بر خوردار بودند مقاومت کند و جلو  بی ثباتی کشور را بگیرد بلکه بشدت ایده تشکیل اتحادیه عرب را پی گیری تا عملا کشورهای غربی را با موضع استقلال طلبانه و پشتیبانی از جنبشهای آزادیبخش منطقه در منگنه قرار دهد .

پس از پیوستن مصر به جبهه غرب در زمان انور سادات  رئیس جمهور مصر که تغییر استراتژی داده  و بجای تمرکز بر روی دفاع  اقتصادی نظامی پیشرفت اقتصادی را در اولویت قرار داده بود  و همکاری با اسرائیل را پی گیری میکرد  با نفوذی که مصر در بین کشورهای عرب داشت تعدادی از کشورهای عرب از جمله شیخ نشینها بیشتر بسمت غرب گرایش پیدا کردند. عراق  هم موفق شد جبهه امتناع عرب را با شرکت سوریه ، الجزایر ، فلسطین ، یمن و لیبی سازماندهی کند. اگر چه کشورهای این اتحادیه از نظر جغرافیایی بهم نزدیک نبودند ولی از نظر  تجاری و همکاری  بین المللی  این اتحادیه موفق شد جایگاه خود را در روابط بین المللی پیدا کرده و نقش موثری در جهان ایفاء کند. نیروهای متحد شده دراین اتحادیه از نظر عملکرد داخلی بسیار از هم دور بودند ولی موجودیت اتحاد شوروی این امکان را بغرب نمیداد تا به این کشورها مستقیما حمله کند .

جدا شدن مصر از بدنه اتحادیه عرب ضربه کاری و مهلکی به جبهه مقاومت وارد کرد مصر تا آنجا پیش رفت که بعدا در جنگ غرب بر علیه عراق تمامی امکانات خود را همانند ایران در اختیار غرب قرار داد.

از سالهای 1986 با آشکار شدن اوضاع داخلی شوروی برای عراقیها و جبهه امتناع عرب مشخص شد که غرب مخصوصا آمریکا و انگلستان بهر قیمت شده دوباره در صدد اشغال منطقه خاورمیانه بر خواهند آمد و چنین هم شد علیرغم تلاش عراق برای همکاری با ایران و خنثی کردن نقش ترکیه از طریق همکاری نفت و گاز با این کشور عراق موفق نشد حکومت ایران را که بشدت بر ضد نیروهای ملی و چپ بسیج  بود بسمت خود جلب و یا در موضع بیطرفی قرار دهد ایران تا آنجا پیش رفت که رسما همکاری با آمریکا و غرب را در رابطه با جنگ عراق و افغانستان  توسط خاتمی رئیس جمهور وقت نه تنها پیشنهاد شد بلکه عملی هم شد چون ایران با غرب توافق کرد که پس از اشغال عراق حتما باید یک دولت شیعه قدرت را بدست گیرد .

 در جنگ هشت ساله بین ایران و عراق که هزاران کشته و زخمی بجای گذاشت و خسارات سنگینی به هر دوکشور وارد آمد  غرب بیشتر جانب ایران را گرفت  و حتی اسلحه لازم را در اختیارش قرار داد تا عراق و جبهه امتناع عرب را متلاشی کند  مخصوصا که خمینی رسما به نیروهای چپ و ملی اعلان جنگ داده بود با همه تلاشی که مجامع بین المللی انجام دادند ایران تا شکست نهایی دست از تجاوز بعراق بر نداشت .

 خاتمی در بین نیروهای دست اندر کار سیاست مشهور به مهره بسیار کار کشته سازمان امنیت آلمان که تجربه نازیهای فاشیست جنگ جهانی دوم را پشت سر دارد معروف خاص عام است در نتیجه توافق شد تا در شب عید ایران که برابر است با 19 فوریه 2003 غرب حملات خود رااز زمین و دریا و هوا به عراق آغاز کند خاتمی به نیروهای اشغال گر غرب گفته بود که چون روز عید ایران مردم مشغول جشن و شادی هستند عکس العملی نشان نخواهند داد و روز عید علیرغم کشتار چند هزار نفری غرب در همان شب  در عراق  روز بعد او با تبسم بیشرمانه ای پیام سال نو را از تلویزیون ایران پخش کرد .بدون آنکه حتی اشاره ای به این جنایت ضد بشری کرده باشد.

 حمله آمریکا بعراق با شرکت بیش از 300 هزار نفر متشکل از هرسه نیروی هوایی ، دریایی و زمینی  آغاز شد  نیروی زمینی از طریق خاک کویت با پشتیبانی نیروی هوایی وارد عراق شد  . تاکتیک جنگی آمریکا  از بین بردن توان هوایی ، موشکی و راداری نیروی مقابل و تهاجم زمینی با پشتیبانی نیروی هوایی است .از سال 2003 تا 2009 نیروهای هم پیمان  متشکل از اعضاء ناتو 176 هزار نفر ، نیروهای آمریکایی 112 هزار نفر ، نیروهای امنیتی عراقی که عمدتا شیعیان و مزدوران خارجی این کشور بودند و با همکاری ایران سازمان داده شده بودند 805 هزار نفر ، میلیشیای  مسلح آماده (بیدار) 103هزار نفر ، نیروهای کرد مسلح تحت عنوان نیروهای محافظ مرزها که عمدتا در ترکیه آماده شده بودند 400 هزار نفر تشکیل شده بود.

 نیروهای مدافع عراق بر علیه تجاوز خارجی در مجموع 375 هزار نفر که در همان اولین روز حمله  نظامی آمریکا و غرب خود را منحل کرده و به جنگ چریکی روی آورند  و موفق شدند با نیروهای مردمی و جنگ پارتیزانی  بالآخره آمریکا  و متحد ین را مجبور به فرار از کشور کنند و شکست سخت نظامی و اقتصادی به متجاوزان وارد آورند آمریکا بنابه آمار نظامی این کشور بیش از 2000 میلیارد دلار در این جنگ هزینه کرد و فقط تا سالهای 2008 بیش 4000 میلیاردلار به اقتصاد  کشور های اروپایی آسیب وارد کرد . این جنگ نابرابر در شرایطی به این کشور کوچک و مدرن تحمیل شدکه جهان آمادگی مقابله با این تهاجم گسترده را نداشت . آمریکا و غرب در صدد بودند با این هجوم برق آسا قدرت های در حال رشد را مطیع خود کنند و به خاورمیانه بزرگ که نازی های آلمان نتوانسته بودند اجرایی کنند جامع عمل بپوشانند . عراق با آن جمعیت کم و با تکیه به نیروی خود توانست  در باریکه از مرز کویت تا مرز سوریه که کمتر از 30 کیلومتر عرض در دوطرف رودخانه قرار داشت و اکثریت جمعیت این کشور در مجاورت آن سکنی داشتند شرایطی ایجاد کند که بتدریج  ابتکار عمل را بدست گیرد و میرود که بساط رژیم پوشالی این کشور را بر چیند.

  در سراسر عراق تظاهرات گسترده  بر علیه دولت وابسته مالکی که در اقلیت قرار دارد و با زندانی کردن هزاران زن و دختر سنی مذهب بعنوان گروگان و تجاوز با آنها در حضور خانواده های آنها تصمیم دارد کاری را که آمریکا در زندانهای ابوغریب  عراق و بکرام افغانستان با شکست تجربه کرده بود دوباره آزمایش کند دولت مالکی هزاران نفر افراد زن و مرد عراقی را تنها بجرم عضو بودن در حزب بعث عراق در زندانهای این کشور محبوس کرده و حاضر نیست آنها را آزاد کند  مالکی حتی مردم سراسر کشور را تهدید کرده است هرگز اجازه نخواهد داد تا نیروهای دیگر قدرت را بدست گیرند ولی مردم این کشور با پرچم عراق مستقل بتدریج شهرها را آزاد میکنند و پیوستن تدریجی شیعیان عراق به نیروهای مقاومت اوضاع را به ضرر نیروهای مالکی  تغییر داده است  عجیب نیست که مالکی هم مانند کرزای افغانستان به سیم آخر زده است.

 آمریکا بنا به ادعای خود در این جنگ بیش از 4000 کشته و بیش از 35000 زخمی داده و سربازان بدلایل روانی که دیگر قادر به بازگشت به جامعه نیستند بالغ بر 51300 نفر میشوند . سوای این کشته شدگان نظامی شرکتهای خصوصی نیز 24000 نفر و بیش از 118 هزار زخمی بر جای گذاشته اند  بنابر گزارش مسئولان نظامی آمریکا و وزارت جنگ این کشور مجموعه کشته شدگان در جنگ مستقیم در حدود 190 هزار نفر که 134 هزار نفر آنها در جنگ مستقیم کشته شده  ضمن آنکه ادعا شده است در گیریهای بین نیروهای داخلی بیش از 600 هزار نفر کشته  و تعداد نجات یافتگان در اثر زخمی شدن به 113 هزار نفر رسیده است . منابع مستقل این ارقام را که به یک ملیون نزدیک است به بیش از 1.5 میلیون ارزیابی میکنند.

 خسارت وارده به زیر ساختهای عراق که ده هاسال برای آنها زحمت کشیده شده بود به بیش از هزاران میلیارد دلار سر میزند که هنوز تحقیقات دقیقی در این مورد  بعمل نیامده است  در خرابی این تاسیسات نیروهای نظامی هیچ محدودیتی قائل نشدند بجرات میشود گفت که پس از جنگ جهانی دوم  که ابزار تخریب بسیار محدود تر بود این بزرگترین جنایت بشریست که بر علیه یک کشور توسط نیروهای نظامی خارجی صورت گرفته است .

بسیاری از متخصصین امور اجتماعی بر این عقیده هستند که فقط آسیب هایی که بمردم عراق و خاورمیانه  از نظر روحی روانی وارد آمده بیش از خسارات مادی بوده است که برای جبران آن به ده ها سال نیاز است در این جنگ آمریکا و غرب از همه ابزار نظامی بجز بمب اتمی استفاده کرده اند آنها حتی از بمبهای ده تنی که معادل یک بمب اتمی با قدرت تخریبی بمب اتمی منفجر شده در هیروشیما برابری میکند استفاده کرده اند  . آمریکا بطور وسیع از اورانیوم ضعیف شده در همه مناطق عراق استفاده کرده که آثار آن تا ده ها نسل پا بر جا خواهد ماند در عراق ما شاهد متولد شدن صدها کودک ناقص هستیم که تا کنون درخاورمیانه دیده نشده است.

خاورمیانه میرود که یکبار دیگر خود را منسجم کند نیروهای ملی که زمانی بدون تجربه قدرت را بدست گرفته و به استقلال دست یافته اند هرگز فکر نمیکردند که پاشیدگی اتحاد شوروی و بلوک آن بعنوان دومین قدرت نظامی ، اقتصادی جهان به این سرعت اوضاع را به ضرر آنها رقم زند و بیشتر آنکه هرگز تصورنمی کردند که  سرمایه داری هار انحصاری تا این اندازه درنده خو و مخرب عمل کند آنهم در شرایطی که تبلیغات حقوق بشری گوش فلک را کر میکرد . بهار عربی تازه موجهای کوچک خودرا شروع کرده است و غرب امپریالیستی موفق نشد نیروهای مذهبی ارتجاعی و عقب افتاده را با همه درنده خویی آنها در راس قدرت قرار دهد تا زمینه تجاوز دیگر به روسیه  یا چین و حتی ایران را فراهم کند  موج انقلابهای بنیان کن عربی شرایطی ایجاد خواهد کرد تا دوباره نیروهای ملی و دمکراتیک ابتکار عمل را بدست گیرند .

 عراق امروز کشوریست با بافت اقتصادی اجتماعی متلاشی که بیش 50% مردم آن بیکار ملیونهانفر آواره و سرگردان که با اوضاع نابسامان سوریه تعداد زیادی از آنها بمرز عراق و سوزیه کوچ کرده اند  . نفت و گاز این کشور همچنان بعنوان خسارت جنگی به تاراج میرود   در شهرها از آب و بر ق خبری نیست بغدادبا بیش از ده ملیون نفر جمعیت شبانه روز کمتر از دو ساعت از برق  استفاده میکند  البته نه هم قسمتهای شهر  . جاده ها ، خیابانها ، بیمارستانها و مدارس حتی ادارات دولتی ویرانه ای بیش نیستند . ده ها هزار نفر بیمار بعلت کم غذایی و نداشتن آب آشامیدنی در گیرند و هیچکس مسئولیتی در این مورد احساس نمیکند  پلیس و ارتش  این کشور که عمدتا مزد بگیران نیروهای متجاوز بودند برای امرار معاش دست بهر جنایتی میزنند هر گز در عراق پلیس و ارتش تا این اندازه منفور در بین مردم نبوده است . زندانها پراست از زندانیانی که هنوز نمیدادنند برای چه در زندان هستند و بلاتکلیفند  . کانالهای  آب  روباز قابل تحمل نیستند و موجب ده بیماری تازه شده اند بعلت ویرانی  فاضلاب ها که در اثر بمباران از بین رفته اند. مسئولان دولتی و حتی اندک نماینگان مجلس فرمایشی هم مخفی شده اند هیچکس نمیتواند مسئولان رژیم را در محل کار ببیند چه از ترس مردم خود را مخفی کرده اند.  

 تجربه عراق ، افغانستان ، لیبی  ، سومالی ، سودان ، مالی ، الجزایر و... نشان داد که تنها و تنها با تکیه به مردم منطقه، اتحاد این کشورها و همکاری منطقه ای همه جانبه امکان دفاع از منافع ملی خود موجود است .در صد سال گذشته خاورمیانه بخاطر ثروت افسانه ای 500 سال در آمد ناخالص جهان (در شرایط حاضر در حدود 60 هزار میلیاردد دلاردر سال) با قیمت فعلی نفت خام و گاز در جهان طمع کشورهای غربی و سرمایه انحصاری را صد چندان کرده است تنها شانس آنها بی ثبات کردن منطقه و بجان هم انداختن کشورهاو ملیتهای منطقه و استفاده از مذهب و تنها برد ما اتحاد عمل و ایجاد جبهه و همکاری همه جانبه در ابعاد وسیع است .

مسئولان ایران از بدو انقلاب ملی دمکراتیک با انحصاری کردن قدرت و ابزارهای آن و استفاده از مذهب آنهم بشیوه بسیار عقب افتاده  و حتی تدارک وادامه جنگ هشت ساله برای تصرف کربلا و نجف و ایجاد قطب  کعبه شیعیان شرایط دفاع از منافع ملی کشور را آسیب پذیر کرده و عملا نتوانسته است نه نیروهای داخلی و نه نیروهای همجوار را در حول منافع مشترک منسجم کند و حتی موجب واگرایی بسیار در منطقه شده است . ایران طی 34 سال گذشته بعلت نداشتن استراتژی و تاکتیک لازم موفق نشده است مسائل عمده و حیاتی کشور از جمله مایحتاج اولیه و ضروری را حل کند  و از طرف دیگر خاورمیانه در حال گذار دارد به سمتی میرود که ما در آن جایگاهی نداریم تمام تلاش رژیم ایران در عراق و افغانستان بسنگ خورده است . انتخابات آینده رئیس جمهوری که تنها چند ماه دیگر بر گزار خواهد شد فرصتی است برای تمامی نیروهای ملی دمکراتیک تا ابتکار عمل را بدست گیرند و نگزارند که جامعه ما دچار بی برنامگی 34 گذشت شود .

 

 (17.03.2013)     


March 18th, 2013


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی